رواج مفهوم قانون با درک جدید در نظام سنتی دانش و عرصه‌های سیاسی ـ اجتماعی ایران عصر مشروطه، با اجتهادات متفاوت فقهی علما و فقهای شیعه مواجه شد. منازعه مفهومی فقهای عصر مشروطه در مواجهه با قانون و فرآیندهای قانون‌گذاری مستند به دلائل شرعی و ناپایداری فضای گفتگوی مسالمت‌آمیز میان آنان، به اتخاذ مواضع متضاد نظری و عملی از سوی ایشان منجر شد. ارائه این نتایج متضاد در قالب فتاوای فقهی لازم‌العمل به م...

از نظر فقهای امامیه یکی از اصول مورد عنایت در حکومت اسلامی، مشارکت سیاسی مردم در امر حکومت است. با توجه به اقوال مختلف فقهای عصر مشروطه، پهلوی و انقلاب اسلامی درباره­ی ماهیت مشارکت سیاسی مردم که منجر به نقد و نظر از سوی برخی روشنفکران گشته است، مسأله واکاوی دیدگاه فقها و ریشه­ یابی علت این تضارب اندیشه، اهمیت و ضرورت پرداختن به این مسأله را روشن می­ سازد. پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجا...

ورود آموزه­های مدرن در حوزه­ی سیاست و جامعه به کشورهای اسلامی، در دوران معاصر،   عکس العمل­های مختلفی را به دنبال داشته است و بحث چگونگی تطابق و یا عدم تطابق آموزه­های دینی و سنتی با مفاهیم مدرن سیاسی و اجتماعی یکی از مهمترین دغدغه­های جامعة دینی و روشنفکران دین­اندیش، به خصوص در دوره مشروطه، محسوب می­شده است. بر همین اساس، سؤال اصلی که این پژوهش به دنبال پاسخ آن می­باشد، بر این محور متمرکز شده...

فقه سیاسی شیعه که ذیل فقه عمومی قابل بررسی است در طول تاریخ با فراز و نشیب های بسیار روبرو بوده است. در میان چهار دوره پیش از صفویان، صفویان، مشروطه و عصر انقلاب اسلامی، مقاله حاضر تنها به تحلیل دوره دوم از رشد این حقوق در نزد فقهای شیعه می پردازد. در این عصر فقه سیاسی شیعه، رویکردی نوین به خود گرفته، به تنومندی فقه عمومی شیعه منجر می شود. مفروض مقاله حاضر آن است که تا این زمان، بسیاری از مسائل...

بررسی عوامل ایجاد نهضت از جمله مدارس، روزنامه و ... و بررسی شعر از نظر لغت، قالب، خیال، عاطفه و .... و مضامین مهم شعر در این دوره و بررسی زندگی و شعر بهار و بارودی

پایان نامه حاضر به بررسی بازنمایی تصویر زن در ادبیات نمایشی عصر مشروطه و سیر تطور آن می پردازد. فرضیه نخست ما مبتنی بر این نظر است که شخصیت زن در ادبیات نمایشی پیش از مشروطه تنها در نسبت با نیازهای مرد هویت یافته است اما در دوران مشروطه شخصیتی مستقل یافته است. این فرضیه با فرضیه دیگر ما که بر تاثیر حرکت های آزادیخواهانه غرب بر گفتمان نمایشنامه نویسان مشروطه خواه در رابطه با نقش زن مطرح است پیوس...

بی گمان در روزگار بیداری ملّت ها ادبیات از منظر معرفت های انسانی، از چشم اندازی بلند و تأثیر گذار به جریان هستی و تلطیف روح و احساسات بشری می نگرد. این نگرش در شکوفا شدن آرزوها، رنج ها و شادی های آرمان گرایانه، فضای خاصی را در قلمرو کلام، پیش روی انسان امروز می گذارد. در عصر مشروطه و در آستانه ی جنبش های مردمی، کارکرد و وظیفه ادبیات عبور از عرصه های سنتی و نزدیک شدن به سمت فضاهای نوزایی و تجدّد ط...

آیت‌الله میرزاصادق‌آقا تبریزی، یکی از علمای عصر مشروطه است که بنابر ظاهر متون به‌جای‌مانده از ایشان، نگرشی متفاوت از دو جریان فکری معروف آن دوره دارد. در اندیشه‌ی سیاسی میرزاصادق‌آقا تبریزی، حق حاکمیت و قانون‌گذاری منحصراً از آنِ خداوند است و به اذن او، اولیای معصوم علیهم‌السلام عهده‌دار این امور هستند؛ در عصر غیبت، فقهای جامع‌الشرایط منحصراً حق اعمال آن را دارند و تمام حکومت‌ها، غیر از...

ورود آموزه­های مدرن در حوزه­ی سیاست و جامعه به کشورهای اسلامی، در دوران معاصر،   عکس العمل­های مختلفی را به دنبال داشته است و بحث چگونگی تطابق و یا عدم تطابق آموزه­های دینی و سنتی با مفاهیم مدرن سیاسی و اجتماعی یکی از مهمترین دغدغه­های جامعة دینی و روشنفکران دین­اندیش، به خصوص در دوره مشروطه، محسوب می­شده است. بر همین اساس، سؤال اصلی که این پژوهش به دنبال پاسخ آن می­باشد، بر این محور متمرکز شده...

آثار ادبی نهضت مشروطه در دهه های اخیر به عنوان بخشی از مهم ترین اسناد جامعه شناسان برای تحلیل مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سیداشرف الدین گیلانی ملقب به نسیم شمال، نقش بارزی در روشن گری عصر مشروطه داشته است. کمتر تحولی در عصر مشروطه صورت گرفته است که سیداشرف دربارۀ آن شعر نسروده باشد. در این پژوهش با روش بینارشته ای کوشیده ایم تا در دو بخش، به بازخوانی نظ...